Opracował Tomasz Wiślicz
Uzupełnienia do wydanego drukiem Katalogu małopolskich ksiąg sądowych wiejskich z XV-XVIII w. Warszawa: NDAP 2007
(publikacja 26.08.2010; aktualizacje: 29.12.2016, 23.01.2017)
Uzupełnienia dotyczą następujących wsi/kluczy dóbr:
13 Nowa Wieś
16 Iwkowa
17 Jadowniki (aktualizacja 23.01.2017)
18 Jaworsko
25 Maszkienice
28 Nowy Targ
35 Górki Świątnicze
61 Konopnica
76 Husów
82 Leżajskie starostwo
86 Markowa (aktualizacja 23.01.2017)
97A Walawa
104 Futoma
113 Miejsce Piastowe
143 Drohobyczka
13 Nowa Wieś:
a. Księga ławnicza Nowej Wsi 1439-1500
oryginał: AGAD, Zbiór Branickich z Suchej, dopływ wohyński 62; k. 77
SEZAM: 1,357,0 Zbiór Branickich z Suchej 1548-1933
opracowania: Agnieszka Bartoszewicz, Księgi sądowe Nowej Wsi (Łobzowskiej) z drugiej połowy XV wieku, „Studia Źródłoznawcze”, T. 39, 2001, s. 115–131
uwagi: „Opis ksiąg hipotecznych Miasta Chrzanowa, Nowey Góry, Nowey Wsi, Krowodrzy, Prądnika białego i Jurydyk w Krakowie przez Konstantego Hoszowskiego (1832)” (BJ rkps 1835, k. 15) podaje, że Archiwum Główne Akt Hipotecznych Krakowa przejęło wśród ksiąg Nowej Wsi m. in. „Książeczkę w wąskiej oprawie bez kompatur kart 80 w sobie mającą od roku 1438 zaczynającą się w r. 1496 kończącą się”. Jeśli była to ta sama księga, to powstaje pytanie, jak trafiła ona (zapewne jeszcze w XIX w.) z archiwum krakowskiego do prywatnej biblioteki w Suchej, gdzie znajdowała się przed II wojną światową (S. Kutrzeba 1921, s. VIII; Bartoszewicz 2001, s. 116). Na stronach internetowych AGAD księga ta figuruje jako „Księga wiejska wsi Łobzów Stary 1490” (http://www.agad.archiwa.gov.pl/about/wsie.html, 5.09.2005).
b. Acta iudicii banniti Novae Regiae Villae. Księga sądu gajonego 1516-1557
oryginał: AP w Krakowie, Gm. P. IV-1; s. 184
SEZAM: 29,57,0 Gmina Nowa Wieś 1516-1910
c. Acta iudicii banniti Novae Regiae Villae. Księga sądu gajonego 1577-1600
oryginał: AP w Krakowie, Gm. P. IV-2; s. 356
SEZAM: jw.
d. „Secunda pars protocolli iudicii Novae Regiae Villae ad Cracoviam sitae … ” Protokół księgi wójtowsko-ławniczej, 1606-1618
oryginał: AP w Krakowie, Gm. P. IV-5; s. 378
SEZAM: jw.
e. Protokoły sądu wójtowsko-ławniczego Nowej Wsi (inscriptiones et controversia) 1631-1642
oryginał: AP w Krakowie, Gm. P. IV-6; s. 312
SEZAM: jw.
f. Prothocollon Novae Regiae Villae (ad Cracoviam) a. d. 1645-1649
oryginał: BJ, rkps 2822; s. 212; mf. BN 2066
g. Acta Iudicii Scabinalis et Advocatialis Novae Regiae Villae (1659-1689)
oryginał: AP w Krakowie, Gm. P. IV-3; s. 608
SEZAM: 29,57,0 Gmina Nowa Wieś 1516-1910
h. Acta Iudiciii Scabinalis et Advocatialis Novae Regiae Villae. Fragmenty ksiąg wójtowsko-ławniczych (1689-1790)
oryginał: AP w Krakowie, Gm. P. IV-4; s. 64, 22, 36, 8, 38, 118, 74, 86
SEZAM: jw.
i. Acta Iudiciii scabinalis et advocatialis Novae Regiae Villae. Fragmenty protokołu księgi wójtowsko-ławniczej do spraw niespornych 1665-1667, 1672-1683, 1695-1696
oryginał: AP w Krakowie, Gm. P. IV-7; s. 32, 124, 88
SEZAM: jw.
j. Fragment protokołu księgi wójtowsko-ławniczej do spraw niespornych 1729-1731
oryginał: AP w Krakowie, Gm. P. IV-8; s. 108
SEZAM: jw.
k. Fragment protokołu księgi wójtowsko-ławniczej do spraw spornych 1768-1769
oryginał: AP w Krakowie Gm. P. IV-9; s. zap. 16
SEZAM: jw.
l. Wypisy z ksiąg wójtowsko-ławniczych Nowej Wsi, z ksiąg grodzkich i radzieckich krak., z ksiąg wielkorządcy krak. i in. 1510-1805
oryginał: AP w Krakowie, Gm. P. IV-10; fasc. luźnych akt
SEZAM: jw.
____________
16 Iwkowa:
Księga sądowa wsi Iwkowej z lat 1581-1801[!]
oryginał: BPAU/PAN, rkps 2015; k. 290; mf. BN 23320
edycja: wyd. S. Płaza (1969)
odpis: KHPP UJ
opracowania: A. Wyczański (2000)
uwagi: Kolejna księga tej wsi: Regestr zapisów gruntowych wsi Iwkowa w pow. brzeskim 1804-1875; BPAU/PAN, rkps 1693; k. 159.Edycja: Rejestr zapisów gruntowych wsi Iwkowa 1804-1876, Opracował i wstępem opatrzył Rafał Kurzydło, Iwkowa: Gminna Biblioteka Publiczna w Iwkowej 2014
17 Jadowniki:
a. Księga ławnicza wsi Jadowniki z lat 1457-1495
oryginał: BJ, rkps 5341; s. 180; mf. BN 1154
b. Księga sądowa wsi Jadownik (1454-1591)
oryginał: BPAU/PAN, rkps 1544, t. I; s. 400
edycja: fragm. wyd. B. Ulanowski (1921, t. 2, 4834-4939: Księgi gromadzkie wsi „Jadowniki” 1454-1699)
opracowania: W. Okas (1994)
c. Księga sądowa wsi Jadownik (1600-1792)
oryginał: BPAU/PAN, rkps 1544, t. II; s. 737 (zob. ilustr. 8)
edycja: jw.
opracowania: jw.
d. Acta iudicii banniti Jadownicensis 1562-1613
oryginał: BO, rkps 4294/I; k. 205; mf. BN 11958
e. Księga sądu ławniczego wsi Jadowniki 1709-1761
oryginał: BO, Akc. 163/58; s. 122
f. Fragment księgi wiejskiej Jadownik z drugiej poł. XVIII w. (1751-1803)
oryginał: BO, Akc. 202/75; s. 21-183
18 Jaworsko:
Księga sądowa wiejska wsi Jaworsko k. Wojnicza 1514-1753
oryginał: Archiwum parafialne w Porąbce Uszewskiej; s. 302
odpis: KHPP UJ;
skan: http://www.mtg-malopolska.org.pl/images/skany/ksiega_jaworska/ksiega_Jaworska.djvu
opracowania: A. Partyka (1972); Zapewne o niej pisał A. Vetulani (1967, s. 14, przyp. 10), jako o księdze sądowej wsi Porąbka Uszewska.
25 Maszkienice:
a. Acta iudicii banniti Maskynyczensis 1482-1648
oryginał: BO, rkps 2274/II; k. 183; mf. BN 5028
edycja: wyd. B. Ulanowski (1921, t. 1, 522-1026: Księga gromadzka wsi „Maszkienice” 1482-1602)
skan: DBC http://www.dbc.wroc.pl/dlibra/docmetadata?id=6518
b. „Akty do przesłości Maszkienic zebrane po domach maszkienickich” (XVI-XIX w.)
oryginał: zebrane przez Franciszka Bujaka, obecnie w posiadaniu Heleny Madurowicz-Urbańskiej; akta luźne, 161 sztuk
opracowania: H. Madurowicz-Urbańska (1986)
uwagi: „W swej przeważającej większości są to akty, dla których w pełni usprawiedliwionym miejscem jest sądowa księga wiejska” (H. Madurowicz-Urbańska 1986, s. 18).
(zob. też nr 162)
28 Nowy Targ:
a. Akta sądowe nowotarskie … [1701-1793]
oryginał: BO, rkps 3925; k. 8; mf. BN 10844
skan: http://www.dbc.wroc.pl/publication/16214
edycja: fragm. wyd. K. Dobrowolski (1933)
b. Księga gruntowa ingrossacyjna kameralnego państwa nowotarskiego I, 1784-1788
oryginał: AP w Krakowie, HGZ 280; s. 181
SEZAM: nie notuje
edycja: jw.
c. Księga gruntowa ingrossacyjna kameralnego państwa nowotarskiego II, 1788
oryginał: AP w Krakowie, HGZ 281; s. 224
SEZAM: jw.
edycja: jw.
d. „Sessions Protocol. pro anno 1789 et 1790”. 1. Księga sądowa Urzędu Kameralnego Nowotarskiego. 2. 10 testamentów górali zakopiańskich z I poł. XIX w.
oryginał: BPAU/PAN, rkps 1608; s. [6], 326; mf. BN 33986
edycja: jw.
e. Księga gruntowa ingrossacyjna kameralnego państwa nowotarskiego III, 1791-1793
oryginał: AP w Krakowie, HGZ 282; s. XII, 380
SEZAM: jw.
edycja: jw.
f. Księga gruntowa ingrossacyjna kameralnego państwa nowotarskiego IV, 1798-1799, 1805
oryginał: AP w Krakowie, HGZ 283; s. 134
SEZAM: jw.
edycja: jw.
uwagi: istnieje jeszcze księga gruntowa ingrossacyjna kameralnego państwa nowotarskiego za lata 1802-1804 (AP Kraków, HGZ 284, s. 375).
W księgach tych, zwanych przez użytkowników „księgami zamkowymi”, chłopi z nowotarskiego oblatowali dawne dokumenty majątkowe, niektóre nawet z poł. XVII w. Wydane przez K. Dobrowolskiego testamenty podhalańskie pochodzą zatem z lat 1649-1799
35 Górki Świątnicze:
a. „Acta iudicalia custodiae ecclesiae cathedralis Cracoviensis”. Akta sądowe kustosza katedry krakowskiej 1717
oryginał: własność rodziny Czerwińskich, k. 213
skan: http://www.mtg-malopolska.org.pl/images/skany/ksiegi_sadowe/dj1717/_directory.djvu
b. „Acta iudicalia custodiae ecclesiae cathedralis Cracoviensis”. Akta sądowe kustosza katedry krakowskiej 1721
oryginał: własność rodziny Czerwińskich, k. 212
skan: http://www.mtg-malopolska.org.pl/images/skany/ksiegi_sadowe/dj1721/_directory.djvu
uwagi: Dzieje ksiąg opisał Jerzy Czerwiński http://ksiega.swiatniki.net/, https://swiatniki.wordpress.com/ („W 1907 roku wszystkie księgi sądowe kustosza (a było ich ponoć koło 10 sztuk) zostały przekazane pracującym w katedrze świątnikom ze Świątnik Górnych. Księgi te zostały przekazane ówczesnemu wójtowi Świątnik i całą pierwszą wojnę światową przeleżały ułożone w stos w karczmie, którą prowadził ów wójt. Po wojnie wójt-karczmarz chcąc się pozbyć zbędnego stosu, sprzedał je rzeźnikowi, który raz w tygodniu przyjeżdżał do Świątnik handlować mięsem. Rzeźnik ów wykorzystywał karty ksiąg, aby pakować klientom towar. Mój dziadek, Mieczysław Czerwiński, odczytawszy na tymże papierze pakunkowym nazwę „Świątniki” udał się do owego rzeźnika i odkupił od niego ostatnią księgę.”)
c. Akta sądowe kustosza katedry krakowskiej z lat 1724 i 1755-1764 oraz luźne akta z lat 1737-1809 odnoszące się do spraw rozpatrywanych przez kustoszów katedry krakowskiej
oryginał: BPAU/PAN, rkps 1872; s. 295; mf. BN 24400
edycja: fragm. wyd. B. Ulanowski (1921, t. 2, 7155-7249: Akta sądowe kustosza katedry krakowskiej 1755-1764)
uwagi: obejmuje wsie: Dąbrowica, Szczytniki, Świątniki Dolne, Górki Świątnicze, Trąbki Świątnicze. Zapewne tożsama z księgą, która wedle relacji B. Ulanowskiego (Teka Grona Konserwatorów Galicji, t. I, Kraków 1900, Sprawozdanie z posiedzenia 25.IV.1896, s. 430) miała znajdować się w Świątnikach i zawierać spory o odbywanie służby w kościele katedralnym oraz kwestie ślusarstwa i wyrobu rynsztunków dla wojska.
____________
61 Konopnica:
Księga sądowa wsi Konopnica („Acta seu liber inscriptionum villae Conopnicza” 1521, 13 VI-19 X 1526, 13 XII 1532- 24 IV 1555)
oryginał: AP w Lublinie, Księgi m. Lublina, sygn. 305 (dawna 202); k. 54; mf. AP w Lublinie 110.218
odpis: KHPP UJ
edycja: Księga sądowa podlubelskiej wsi Konopnicy 1521-1555, oprac. Grzegorz Jawor, Małgorzata Kołacz-Chmiel, Lublin 2009. Wesja online: http://teatrnn.pl/leksykon/kalendarium/wydarzenie/8820
76 Husów:
Księga sądowa wsi Husów 1625-1854
oryginał: w 1960 własność Gabriela Leńczyka, zob. S, Grodziski (1960, s. 88 i 103, przyp .149)
edycja: Księga sądu ławniczego wsi Husów (1625-1870), zespół red. tomu Józef Bar et al., Husów 2008
odpis: KHPP UJ; INP PAN
opracowania: W. Styś (1947)
82 Leżajskie starostwo
a. Księga sądów bartniczych w starostwie leżajskim 1478-1637
oryginał: BO, rkps 6128/II; k. 629; mf. BN 31971 (zob. ilustr. 3)
skan: DBC http://www.dbc.wroc.pl/publication/8254
opracowania: E. Ferenc-Szydełko (1995)
uwagi: obejmuje m. in. wsie: Biedaczów, Brzóza Królewska, Brzóza Stadnicka, Brzyska Wola, Garczyna, Giedlarowa, Jelna, Sarzyna, Wierzawice, Wola Żarczycka.
b. Akta bartników puszczy leżajskiej 1560-1846 [w:] Korespondencja w sprawie materiałów rękopiśmiennych do historii bartnictwa w Leżajsku. T. III.
oryginał: BO, rkps 6129/II, t. III, s. 94 (26 sztuk); mf. BN 28585
c. Wyroki sądu bartnego w Leżajsku 1655-1754 [w:] Zbiór akt dotyczących bartnictwa w starostwie leżajskim 1578-1767
oryginał: Biblioteka Kórnicka PAN, rkps 11084
86 Markowa
a. Księga sądowa wsi Markowej 1591-1777
oryginał: CPAHU Lwów, f. 85, op. 1, sygn. 1; s. 918
edycja: fragm. wyd. B. Ulanowski (1921, t. 1, 4484-4549: Księgi sądowe wsi „Markowa” 1591-1795)
odpis: częściowy (do s. 469) – Papiery Franciszka Bujaka. Księga wsi Markowej. Odpis maszynowy. BO Akc. 126/58, s.300
opracowania: F. Persowski (1931), J. Półćwiartek (1993), W. Blajer (1996)
uwagi: przed II wojną światową w zbiorach AD w Przemyślu.
b. Księga sądowa wsi Markowej 1778-1848
oryginał: zaginęła (gdy B. Ulanowski korzystał z niej, znajdowała się w przechowaniu u wójta Markowej); s. 406
edycja: jw.
opracowania: wedle F. Persowskiego (1931, s. 43) z dwóch ksiąg Markowej, które widział u wójta B. Ulanowski, zachowała się tylko jedna na plebanii; drugą prawdopodobnie zużyto w urzędzie gminnym na makulaturę.
97A Walawa:
Protokoły rozpraw sądowych poddanych dominium Walawa o różnej treści 1782 – 1789
oryginał: AP w Przemyślu, Dominium Walawa, sygn.95, s.173
skan: http://szukajwarchiwach.pl/56/404/0/4/95
104 Futoma:
a. Księga sądowa wsi Futoma 1446-1664
oryginał: CPAHU Lwów, f. 814, op. 1, sygn. 1, s. 840
b. [Księga wiejska Futomy, 1762 (1761)-1847]
oryginał: Archiwum Metropolitalne w Przemyślu, sygn. 2369, s. 258 (wedle R. Mnicha błąd w paginacji: po stronie 300 następują s. 231–258, zatem stron jest w sumie 328).
____________
113 Miejsce Piastowe:
a. Księga sądowa wsi Miejsce (Piastowe) 1521-1748
oryginał: AP w Przemyślu, Akta wsi Miejsce Piastowe (1521-1850), sygn. 1 (dawniej sygn. 8); s. 740; mf. AP w Przemyślu 160536
SEZAM: 56,849,0 Akta wsi Miejsce Piastowe 1521-1850
skan: http://szukajwarchiwach.pl/56/849/0/-/1
opracowania: M. Proksa (1995, s. 10-11)
b. Księga Zapisów y Prawa Rogowego Miesteckiego czyli Dekretarz (wsi Miejsce Piastowe) [1759 … 1850]
oryginał: AP w Przemyślu, Akta wsi Miejsce Piastowe (1521-1850), sygn. 2 (dawniej sygn. 9); s. 94; mf. AP w Przemyślu 160537
SEZAM: jw.
skan: http://szukajwarchiwach.pl/56/849/0/-/2
opracowania: jw.
c. „Xięga Zapisów Gromady wsi Miesca (Miejsca Piastowego) w roku wyzey wspomnionym [1759] z starych xiąg na nowy dekretarz przekopiowany” 1697-1862
oryginał: CPAHU Lwów, f. 100, op. 1, sygn. 1; s. 118
uwagi: księgę tę założono w 1759 r. i na początku wpisano kilka dawniejszych aktów (najstarszy z 1697 r.).
143 Drohobyczka:
(woj. ruskie, ziemia sanocka)
Prawo rugowe spisane wsi Druhobyczki według Prawa Małdeburskiego 1720 r.
oryginał: LBN, kolekcja Ossolineum, 2403/I, k. 6
edycja: O. Вінниченко, До історії сільського судочинства: “ругове право” в галицькому селі початку XVIII століття, „Дрогобицький краєзнавчий збірник”, T. XІ-ХІІ, 2008, s. 514-526 (http://www.nbuv.gov.ua/portal/Soc_Gum/dkz/2008_11-12.pdf)
odpis: u autora katalogu
uwagi: S. Grodziski (1960, s. 95, przyp. 66) zalicza ją zaocznie do wiejskich ksiąg sądowych. Jest to jednak wyłącznie ustawa dotycząca funkcjonowania sądu rugowego.
